Verplichte machtiging?
Een zorgverzekeraar heeft geen contactpunt voor ongecontracteerde zorg en eist dat alle patiënten een optometrist los machtigen voordat zij vragen kunnen stellen aan de zorgverzekeraar over afgewezen declaraties van facturen. De vraag is of een optometrist een gerechtvaardigd belang heeft om dit soort kwesties te regelen voor patiënten, dus zonder expliciete machtiging, maar slechts met een e-mail van een klant?
Zorgverzekeraars mogen alleen gegevens over een verzekerde verstrekken aan derden (anderen dan de verzekerde), als zij hiervoor een in de AVG beschreven grondslag (artikel 6 AVG) hebben, In geval van medische gegevens gelden daarbij ook nog specifieke voorwaarden. Zorgverzekeraars moeten zich ook houden aan de Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens van ZN (https://www.zn.nl/app/uploads/2023/02/Bl-14-7248-Gedragscode-Verwerking-Persoonsgegevens-Zorg_Geactualiseerde-Gedragscod_augustus-2021.doc.pdf) Deze Gedragscode bevat een uitwerking van de privacyregels, die golden voor inwerkingtreding van de AVG (de WBP). De AVG wijkt op een aantal punten af van de WBP, maar deze zijn voor het antwoord op de vraag niet relevant.
In de beschreven situatie is geen sprake van een overeenkomst tussen zorgverzekeraar en de optometrist, op basis waarvan zorgverzekeraar informatie met de optometrist mag/ moet uitwisselen. Evenmin biedt de verzekeringsovereenkomst tussen de verzekeraar en de patiënt een in de AVG erkende grondslag voor het delen van gegevens met de optometrist. Omdat de zorgverzekeraar ook geen wettelijke plicht heeft om aan de optometrist de gevraagde gegevens te verstrekken en evenmin zelf een zogenoemd gerechtvaardigd belang heeft bij het delen van deze gegevens, blijft alleen toestemming over als grondslag voor gegevensverstrekking. De AVG stelt hoge eisen aan deze toestemming. Zie onderstaande artikelen uit de AVG. Het is dan ook verdedigbaar dat de zorgverzekeraar een machtiging van de patiënt eist voor het verstrekken van gegevens. Het feit dat de optometrist een gerechtvaardigd belang heeft bij het verkrijgen van de gegevens over de patiënt maakt dat de optometrist de persoonsgegevens mag verwerken (opvragen is ook een vorm van gegevensverwerking). Maar levert geen grondslag voor de verzekeraar op om de gegevens te verstrekken.
