Handreiking voor optometristen tijdens coronacrisis praktijkvoering
Het mag duidelijk zijn dat we ons in een zeer uitzonderlijke situatie bevinden. Dat zorgt ervoor dat antwoorden soms niet of niet volledig gegeven kunnen worden. OVN wil met dit document duidelijkheid bieden waar mogelijk. De vragen die nog onbeantwoord zijn willen we graag verzamelen zodat we met de samenwerkingspartners tot antwoorden kunnen komen.
In dit document staan diverse onderwerpen beschreven welke als handreiking dienen in de dagelijkse optometriepraktijk in deze tijd van de coronacrisis. Er worden vragen en antwoorden beschreven.
De optometrist concludeert na de triage dat:
Indien de huisarts je vraagt een patiënt met oogheelkundige klachten face-to-face te onderzoeken, geef de huisarts aan dat je de patiënt op zal roepen zodra dit bij wijziging in overheidsbeleid verantwoord is. Bij mogelijke spoed kun je de huisarts helpen door hem te wijzen op het document normtijden acute oogheelkunde.
Algemeen: onderhoud telefonisch/email contact met je cliëntenbestand voor het professioneel volgen van de klachten of periodieke (contactlens)controle. Leg de contacten vast in het dossier van de (nieuwe) cliënt.
Disclaimer
Als jouw praktijk binnen een risicogebied valt of het coronavirus in jouw praktijk is vastgesteld, dan treedt er een GGD-protocol in werking. De GGD bepaalt in dat geval welke maatregelen er getroffen moeten worden. Het sluiten van de praktijk kan dan een mogelijke maatregel zijn.
Disclaimer
In dit document staan diverse onderwerpen beschreven welke als handreiking dienen in de dagelijkse optometriepraktijk in deze tijd van de coronacrisis. Er worden vragen en antwoorden beschreven.
Is de optometrist een cruciaal beroep?
Jazeker! Volgens de Rijksoverheid zijn alle zorgverleners cruciaal, dus ook de optometrist. De optometrist vervult de rol tussen huisarts en oogarts. De optometrist kan laagcomplexe klachten diagnosticeren en behandelen. Wel maakt het RIVM, qua hygiëne en advies over thuisblijven, onderscheid tussen twee groepen zorgprofessionals. Zorgverleners die in het ziekenhuis werken en zorgverleners die niet in een ziekenhuis werken. Je leest het advies op de website van het RIVM.Heeft de optometrist zorgplicht?
De optometrist valt onder de Wet BIG artikel 34 waardoor je zorgplicht hebt. Dit houdt in dat je gedurende je reguliere openingstijden in de eerstelijn telefonisch bereikbaar bent om vragen te beantwoorden of triage kunt verrichten. Bij de triage handel je zoals in het stroomdiagram is weergegeven. De cliënten die normaliter voor hun periodieke contactlenscontrole komen, kun je nu in de vorm van een telefonische afspraak te woord staan. Wij hebben een aantal handvatten opgesteld hoe het ‘telefonisch consult’ te voeren, waarbij ik uiteraard niet aangeef dat het ter vervanging is van de normale controle met onder andere de spleetlamp. Geef dit ook duidelijk aan aan de cliënt en noteer dit in de status. Buiten de openingstijden geldt overigens de reguliere achterwachtregeling die je al voor het coronavirus getroffen hebt.Op welke manier kunnen wij onze werkzaamheden binnen de eerstelijns optometriepraktijk blijven uitvoeren?
Op basis van de adviezen en informatie van VWS en het RIVM hebben we onderstaand advies opgesteld.De optometrist beoordeelt zelf telefonisch of online de optometrische hulpvraag. We adviseren dit zowel voor de huidige cliënten als voor nieuwe cliënten.De optometrist concludeert na de triage dat:
- Uitstel mogelijk is. Een goed alternatief is een telefonisch consult.
- Uitstel is niet mogelijk in verband met het risico op toename van schade bij het uitblijven van onderzoek.
Indien de huisarts je vraagt een patiënt met oogheelkundige klachten face-to-face te onderzoeken, geef de huisarts aan dat je de patiënt op zal roepen zodra dit bij wijziging in overheidsbeleid verantwoord is. Bij mogelijke spoed kun je de huisarts helpen door hem te wijzen op het document normtijden acute oogheelkunde.
Algemeen: onderhoud telefonisch/email contact met je cliëntenbestand voor het professioneel volgen van de klachten of periodieke (contactlens)controle. Leg de contacten vast in het dossier van de (nieuwe) cliënt.
Disclaimer
- Dit advies is opgesteld door het OVN bestuur op basis van de bij de auteurs beschikbare informatie en kan worden aangepast n.a.v. nieuwe inzichten ten aanzien van het nieuwe SARS-CoV2
- Dit advies kan worden gebruikt om beleid op te baseren, maar is geen richtlijn
Wat kan ik doen als zorgverlener om verspreiding van het coronavirus te voorkomen?
Iedereen kent inmiddels de maatregelen van het RIVM. Naast de standaard maatregelen zijn er specifieke maatregelen voor zorgprofessionals en voor mensen uit de hoog risicogroep. Zie hieronder de links naar de website van het RIVM:- Adviezen voor zorgverleners buiten het ziekenhuis
- Tevens heeft het RIVM preventiebeleid gepubliceerd voor verhoogd risicogroepen
- Check vooraf telefonisch of bij de voordeur/wachtruimte of de cliënt geen (milde) gezondheidsklachten heeft (neusverkoudheid, hoesten, keelpijn of koorts). Zijn die er wel, dan gaat de afspraak niet door!
- Door het aantal afspraken te spreiden zijn er minder mensen in de ruimte.
- Schud geen handen.
- Zorg ervoor dat de bezoeker zo min mogelijk dingen aanraakt (deurklink etc).
- Vraag de cliënt om tijdens het spleetlamponderzoek beiden niet te spreken.
- Bevestig aan de spleetlamp een schermpje zodat je niet direct in het gezicht van de cliënt ademt en vice versa. Deze kun je ook zelf maken.
- Was je handen bij aanvang van de afspraak en aan het einde van de afspraak.
- Neem je eigen handdoek of papieren handdoekjes mee om je handen af te drogen.
- Verzoek desgewenst de cliënt om de handen te wassen.
- Als je desinfecterende gel met alcohol hebt, kun je deze ook gebruiken.
- Indien aanraken van de cliënt noodzakelijk is tijdens de afspraak, kun je desgewenst aanvullend plastic wegwerphandschoenen gebruiken.
- Haal tijdschriften, koffiebekers etc. weg uit wachtkamers gezien overlevingstijd virus op karton. Idem dito voor folders etc., deze worden soms gelezen en dan weer teruggezet.”
- Haal de stoelen met leuningen eventueel weg, A4-tjes met ‘niet zitten’ logo’s op stoelen liggen om de afstand 1,5 meter te houden.
Kan besmetting via de conjunctiva plaatsvinden?
Twee recente (rapport 1, rapport 2) rapporten suggereren dat het virus conjunctivitis kan veroorzaken. Hierdoor is het mogelijk besmet te raken door contact met de conjunctiva te hebben. Uit het rapport van Jianhua Zia et al. blijkt dat virusdeeltjes in traanvocht aanwezig kunnen zijn. Om die reden adviseert de American Academy of Ophthalmology dat als je cliënt een conjunctivitis heeft het onderzoek te verrichten met een daarvoor geschikt mond- en neuskapje en de ogen te beschermen met een beschermbril. Voorzie de spleetlamp met een schermpje zodat je niet direct in het gezicht van de cliënt ademt en vice versa.Kan ik veilig tonometrie verrichten?
Ondanks dat de corona gerelateerde conjunctivitis niet frequent is, wordt het gebruik van de non- contact tonometer door oogartsen in Hong Kong afgeraden. De druppeltjes traanvocht kunnen zich in theorie tot op 1 meter verspreiden. Als er een goede indicatie is voor een oogdrukmeting doe dat dan met de Icare of Goldmann tonometer. Bedenk bij de Icare dat de onderzoeker dichter op de clie?nt zit dan bij de Goldmann tonometer. In ieder geval is het van belang de tonometer na gebruik goed te desinfecteren met een natriumhypochlorietoplossing 0,1% en ethanol 70% is voor SARS (en waarschijnlijk ook SARS-CoV-2) gelijk. Natriumhypochlorietoplossing 0,05% is minder effectief.Is het dragen van contactlenzen veilig in relatie tot het krijgen van het coronavirus?
Door een Amerikaanse oogarts werd gezegd dat bij het dragen van contactlenzen een verhoogd risico zou zijn om het coronavirus te krijgen, ook is dit recent in de Volkskrant vermeld. Het was niet duidelijk waarop hij deze bewering staafde. Lyndon Jones, Philip Morgan en Jason Nichols hebben aangegeven dat deze informatie onjuist is. Zij adviseren de reguliere hygiëne- en leefregels te hanteren bij het dragen van contactlenzen waardoor het risico op de overdracht van het virus van de handen naar het oog beperkt wordt.Moeten we als praktijk voor onbepaalde tijd dicht gaan?
Het is nog steeds toegestaan de praktijk open te houden, daar is door de overheid geen sluiting voor opgelegd. Indien door de werkgever besloten wordt de praktijk te sluiten, dient de optometrist te zorgen voor achterwacht. De OVN adviseert haar leden wel de telefonische bereikbaarheid te handhaven.Als jouw praktijk binnen een risicogebied valt of het coronavirus in jouw praktijk is vastgesteld, dan treedt er een GGD-protocol in werking. De GGD bepaalt in dat geval welke maatregelen er getroffen moeten worden. Het sluiten van de praktijk kan dan een mogelijke maatregel zijn.
Onze praktijk heeft aangepaste openingstijden, hoe doe ik dat met mijn bereikbaarheid?
Mogelijk wordt er in jouw regio gevraagd om de openingstijden aan te passen. Als optometrist ben je wettelijk verplicht een waarneemregeling te treffen bij afwezigheid. De OVN adviseert je te zorgen dat je als praktijk telefonisch bereikbaar blijft zodat je vragen kunt beantwoorden en in geval van mogelijke oogklachten naar de huisarts kunt verwijzen of een afweging maakt zelf te kijken.Hoe kan ik in ZorgDomein de toegangstijd aanpassen?
Als je bepaalde zorg tijdelijk niet aan gaat bieden, kun je de toegangstijd in ZorgDomein aanpassen waardoor het voor verwijzers zichtbaar is dat er op korte termijn geen behandeling kan worden aangeboden. Eventueel kun je ook nog informatie in het product (in het traject) opnemen zodat het voor de verwijzer duidelijk is dat de aangepaste toegangstijd gerelateerd is aan de maatregelen rondom Corona. Een instructie is hier te vinden.Waarom volgt OVN de richtlijnen van het RIVM en neemt OVN geen eigen standpunt in?
OVN volgt de adviezen van het RIVM, VWS en de GGD omdat zij de gehele situatie rond het virus in Nederland kennen. Het is belangrijk om in deze tijden één beleid en één advies te volgen.Wat moet ik doen als cliënten vragen hebben over het coronavirus?
Vertel hen wat je aan maatregelen treft in deze periode. Voor informatie over het coronavirus verwijs hen naar www.thuisarts.nl of naar www.coronacentrum.nlDisclaimer
- Dit advies is opgesteld door het OVN bestuur op basis van de bij de auteurs beschikbare informatie en kan worden aangepast n.a.v. nieuwe inzichten ten aanzien van het nieuwe SARS-CoV2
- Dit advies kan worden gebruikt om beleid op te baseren, maar is geen richtlijn